روند ثبت آثار با ارزش گیلان در فهرست جهانی تداوم یابد

جارستان:

در پیام تبریک ارسلان زارع که نسخه‌ای از آن عصر شنبه در اختیار ایرنا قرار گرفت، آمده است: بی گمان پاسداشت میراث تاریخی و طبیعی این مرز و بوم کهن و انتقال آن به نسل‌های آینده بر همگان فرض و افتخاری بس بزرگ است. ثبت میراث مادی و معنوی و طبیعی در فهرست آثار ملی کشور نیز سزاوار ستایش است؛ اما آنجا که میراث یک کشور با ثبت در فهرست آثار جهانی (یونسکو) متعلق به فرد فرد مردمان جهان می‌گردد، علاوه بر ویژگی منحصر به فرد اثر، بیش از هر چیز اراده و همت مضاعف دست اندرکاران را به تصویر می‌کشد.

وی ادامه داده است: این موضوع از یک سو موجب رشد و توسعه پایدار گردشگری منطقه شده و از سوی دیگر، ضرورت برنامه ریزی و تلاش مضاعف مسئولان ذیربط برای حفاظت و حمایت از این اثر شاخص طبیعی را یادآور می‌گردد.

زارع در خاتمه پیام خود اضافه کرده: ضمن تبریک ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در چهل و سومین اجلاس یونسکو به عنوان دومین اثر میراث طبیعی ایران پس از کویر لوت، به مردم فرهیخته و فرهنگ دوست گیلان، از تلاش‌های شایسته دستگاه‌های ذیربط صمیمانه تشکر نموده و انشاالله روند ثبت آثار باارزش گیلان در فهرست میراث جهانی تداوم داشته باشد و شاهد تقویت ساختارهای صنعت گردشگری در استان گیلان باشیم.

ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی که بخش عمده‌ای از آن در گیلان قرار دارد، در چهلمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان، اعلام شده است. جنگل‌های هیرکانی از بقایای جنگل‌های دوران سوم زمین شناسی هستند و به لحاظ پایداری و قدمت از اهمیت بسزایی برخوردارند؛ حدود دو میلیون هکتار از این جنگل‌ها در ایران بویژه شمال کشور قرار دارد و ثبت جهانی این اثر ارزشمند در فهرست میراث جهانی اقدامی مناسب برای حفظ زیست بوم و گردشگری طبیعی است.
سه سایت از جنگل‌های هیرکانی شامل لیسار تالش، گشت رودخان فومن و سیاه رود رودبار مربوط به استان گیلان است و این مناطق به عنوان مناطق حفاظتی تلقی و هیچ گونه دخالت انسانی در آن انجام نخواهد شد و به عنوان جاذبه‌های طبیعی گیلان محسوب خواهند شد.
ثبت جنگل‌های هیرکانی در لیست میراث جهانی یونسکو از مدت‌ها قبل مورد توجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار داشت و با فراهم شدن شرایط لازم، به یکی از اولویت‌های این سازمان در سال ۲۰۱۷ تبدیل شد. جنگل‌های هیرکانی چهار استان گیلان، مازندران، گلستان و سمنان برای ثبت در لیست میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شد؛ سه سایت پیشنهادی استان گیلان بخش‌هایی از مناطق حفاظت شده سیاهرود رودبار، گشت رودخان فومن و لیسار تالش هستند که سال گذشته مورد بازرسی بازرسان یونسکو قرار گرفتند.
پرونده نامزدی جنگل‌های هیرکانی برای ثبت در لیست میراث جهانی یونسکو به وسیله سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و با همکاری سازمان محیط زیست، سازمان جنگل‌ها و مراتع، دانشگاه تربیت مدرس و بنیاد سوکوی آلمان تهیه شده و در فوریه سال ۲۰۱۸ به این سازمان ارسال شد.
جنگل‌های هیرکانی نوار سبزی به طول ۸۵۰ کیلومتر هستند که از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان کشیده شده اند. نام این جنگل‌ها از نام قدیم گرگان که در گذشته هیرکان خوانده می‌شد، گرفته شده است؛ منطقه‌ای جنگلی در کرانه جنوبی دریای خزر و شمال رشته کوه‌های البرز که غنا و تنوع زیستی، گونه‌های بومی، نادر و منحصر بفرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت انگیز طبیعی اش چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.
از جنگل‌های هیرکانی با نام فسیل زنده یا موزه طبیعی نیز یاد می‌شود زیرا بسیاری از گونه‌های گیاهی موجود در این جنگل‌ها امروزه به صورت فسیل در اروپا یافت می‌شوند.
شواهد علمی نشان می‌دهند که سابقه تاریخی این جنگل‌ها به دوران سوم زمین شناسی (ژوراسیک) یا همان عصر دایناسورها بازمی گردد. اهمیت این سابقه طولانی زمانی آشکار می‌شود که بدانیم همزمان با عصر یخبندان به غیر از جنگل‌های هیرکانی که به دلیل قرار گرفتن بین رشته کوه البرز و دریای خزر از اقلیم معتدل‌تری برخوردار بودند، تمامی جنگل‌های پهن برگ به جز تعداد معدودی نابود شدند؛ از همین روست که جنگل‌های هیرکانی را مادر جنگل‌های جوان اروپا و شمال آمریکا می‌دانند.
در جنگل‌های معتدل و آمیخته هیرکانی به دلیل حاصلخیزی خاک، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد گونه‌های گیاهی زیادی وجود دارد. بیش از ۸۰ گونه درختی پهن برگ، چهار گونه سوزنی برگ و ۵۰ گونه درختچه‌ای تاکنون در آن شناسایی شده است. از مهم‌ترین گونه‌های گیاهی در جنگل‌های هیرکانی بین درختان می‌توان به راش، ممرز، بلوط، توسکا، انجیلی، افرا، نمدار، بارانک، نارون، زبان گنجشک، انجیر، لرگ و سرخدار و بین گونه‌های درختچه‌ای به آلوچه وحشی، انار، شمشاد، ولیک، ازگیل، جل، خاس، گالش انگور، سیاه تنگرس طبی و خردمندی، در میان گونه‌های جانوری می‌توان به پلنگ، گراز، خرس، گرگ، مارال، روباه شغال، سمور، سیاه گوش، خرگوش، موش جنگلی، راسو، قوچ، سنجاب، شوکا، کل، بز و در میان ساکنان آسمانی زیباترین جنگل‌های زمینی بهشت هیرکان یعنی پرندگان می‌توان به توکا، دارکوب، سار، سینه سرخ، سسک، چرخ ریسک، قرقاول، سهره، بلدرچین، قوش، دال (کرکس)، کبک، اردک نوک پهن و اردک اره، کبوتر جنگلی، عقاب و جغد اشاره کرد.